Manny Pacquiao (Pa Kio) Hi Hodah A Si??!!

Ka kumkhua a hngakchiat ruang le boxing ka hei uar lemlo ruangah dek a si, U.S ram kan rak phak tiangah Manny Pacquiao hi ka thei lo. Manny Pacquiao cu rak laar tuk kaw Laimi nih “Pa Kio”, “Pa Kio” rak ti lengmang a si. An tanh ning le tha an pek ning ka hmuh ve hna tikah ka khuaruah a rak har. Kan mah Laimi chungin dara boxing thongh thiam vawleicung minthang pakhat kan ngeih tiah, a si lo. Philippines ram mi “Manny Pacquiao” a rak si ai! Kan rak mawh ve hrim lo. A muisam le a tungtai hi Laimi bak a si tak ko. Filipino nak hmanh in Laimi a lo deuh ka ti cang. Dawtnak tein “Pa Kio” ti zong a rak phu rengreng. A tanglei hin a tuanbia tawi tein zoh chap rih hna usih.

Ngakchiat lio:

Pacquiao a ngakchiat lio

Laimi Nih Social Network Kan Hmannak Kong He Pehtlai In A Herh Ngaimi Ralrinnak Tlawmpal

Laimi hi Pathian nih a rak kan dawt hringhran ko. Ram dang kan phak cio hnu hin zaapi cu Pathian nih a thluachuah thuk deuh chinchin in a kan theih ter. Hi kaa U.S ram i mawtaw le inn le lo t'hat'ha hna ruah ahhin Pathian thluachuah an lian ngan hringhran ko. Pathian nih micheu tampi ram dang a kan phak termi hna cu a thluachuah a rel in rel cawk a si lo. Kanmah minung tu hi dawt awk tlak lo le a thluachuah rel zia hna kan thiam chin lehlam tawn lo. Kan hmuh bal lo mi le kan eidin bal lo mi siseh, kan theih hngalh bal lo mi le kan tonghtham bal lo tampi lakah a kan phak ter. Chan tiluan zong kan si khawh chungin kan dawi ve. Chantiluan pakhat kan dawi vemi i Social Network hi a rak kau ngai mi a si. Thuk deuh in purh hi an rak biapi tuk. Daithlan sual ahcun minung kan caah an va thahnem pin ahkhin, tlukrilhnak tiang zong a kan phak ter khawh ve.

New York City Ah Muslim Pa Pathum IS I Fonh Ding Ai Timmi An Tlaih Hna!

Vawleicung hi khuaruahhar a si. Hi tluk IS an sual i mi an thah an buai lio ah a rak tanhtu an rak tampi ve hoi. IS hi Khrihfa mi hna nih kan huat hna cu chim hau lo; Muslim tampi zong nih an huat ve ko hna. An tuahsernak hi an extreme tuk an ti i Muslim tampi zong nih an doh ve ko. Sinain, Muslim tampi cu an tuahsernak ahhin an lungtling lawng si loin, IS ca hrimhrim i an nunnak pek hi an ngamh.

IS tapung pawl

London Sianghngakchia Nu (4) Syria Ram Ah An Lut

IS tapung pawl hi Middle East hrawnghrang minung lawng an si lo. Ram dangmi tampi nih IS tapung luh ve dingin an rak fuh hna.  A luancia kum thum chung i ram dangmi nih Syria le Iraq tapung sinah ai fonh mihi minung 20,000 hrawng an si. Hi ahhin minung 4,000 hrawng hi nitlak lei Europe ram mi an si. Nitlak lei Europe ram UK leiin a ra mihi a tam bik an si lai tiah an zumh. An tuak ningah UK minung 500 in 600 hrawng hi an si lai, an ti.

Kan hnu zarh hrawng ah London sianghngakchia nu (4) an thawngpang cu BBC news nih a rak thanh pah cang hna nain bia fiangin cun an thanh ve lo. UK ram an chuah taak i Turkey lei ah an kal. Cun, Syria ram chung zongah va luh i IS tapung sinah vai fonh khawh a si tiah, thinphang ngaiin an rak thanh cang. Tuni Feb 24 zong i BBC news le adang news web nih biapi in an thanhmi cu Syria ram chung luh i IS tapung i fonh khawh a si, ti hi a si. 

Kadiza Sultana, Amira Abase, le Shamima Begum

US Jury Nih Palestinian (PLO) Million $218 Dan a Tat

BBC news le adang thawngpang news pawl nih an van thlah ngai caah ka van thlah ve.

A luancia kum 10 hranwg ah Jerusalem area ah terrorists pawl nih bomb an rak puah. Hi an puahnak hmun hi, hmun ruk hrawng ah a si. Kum 2002 ah Jerusalem khua chung ummi Hebrew University zongah an rak puah ve. Hi bom puahnak ahhin minung 33 hrawng an rak thi i minung 450 nak tam hrawng hma an rak pu. Hi caan hi 2002 le 2004 kar lakah a rak si. Caan tamtuk zong a rau cang mi a si.

ref. bbc

Khrih Ah Pum Khat Kan Si

Bible ca Matthai 16:18 chungah Jesuh nih “khrihfabu ka dirh lai” tiah a ti nak kan hmuh. Hi Matthai 16:18 cu Bible ca chung i khrihfabu kong ai tial hmasa bik nak zong a si tiah an kan cawnpiak. Khrihfabu pakhat khat keimah nih ka dirh kan ti tikah mah hi Bible ca caang hi kan hmu hnga lo maw tiah khuaza ka ruat tawn.

Jesuh nih “khrihfabu ka dirh lai” a ti tik ahhin zeidah ai tinh mi a si hnga?! Ruah awk a um ngai. Jesuh nih tinhmi ngei loin zei thil hmanh a tuah lo. Kan nunnak a lak i, a cheu kan nunnak a kan zuahmi zong hi a sullam a um. Hihi i fian a biapi ngaimi a si. Kan i fian lo ahcun Jesuh hi kan ngenh peng ko lai. Zeidah a kan duhpiak mi taktak a si tihi kan hngal a biapi tuk hringhran.

ref. google

U Thein Sein Hakha CND Ahman Lio Hmanthlak

A luancia caan ah t’hawngthanh cang bantukin U Thein Sein cu Hakha 2015 Chin National Day a hmang ve. Puan zun 2,000 hrawng Hakha tar nu tar pa van phorh pah chap rih hna. Hlan lio ahcun duh ning hmanh in CND rak tuahnak nawl pek lomi Chin miphun kan si nain, a tu ahcun Kawl ram pumpi uktu bawi tiang nih an kan talpi ve cang. Cu lawng si loin, Kawl ram hlasak thiam tampi hna zong nih an kan talpi rih. Pathian nih kan miphun cawisang chin lengmang ko seh!

Many Pacquiao le Floyd Mayweather An I Thawng Taktak Cang Lai!

Many Pacquiao le Floyd Mayweather cu a luancia caan chungah sau nawn an rak i ngiar cang. Mipi zong nih zeitik ahdah an i phomh te hnga tiin kan cuanh hna. Kan hnu Pacquiao ai thongh i teinak a hmuh lio ah interview an tuah i Mayweather he i thongh kong a chim. Mah cu nih cun mi zaapi thinlung ah lungthawhnak a um ter chinchin.

Tuni Feb 20, 2015 ah Floyd Mayweather le Manny Pacquiao cu May 2 Las Vegas i phawmh dingin BBC le a dang sport web pawl zong nih thawng an thanh. Vawlei cu a tur. Mi tampi nih hngah khawh lomi sport event pakhat a si. Kum 37 a si mi American minung Mayweather le kum 36 a si mi Philippine minung simi Manny Pacquiao cu an chan chungah boxing thongh thiam cem tiah, ti veve mi zong an si.

Mayweather Vs. Pacquiao (May 2nd)

Nichuah lei Libya Ram Ah Mah le Mah I Thahnak Bomb A Puak (Suicide Bomb)

Ni fatin te thawngpang kan check ahcun IS kong an tial hna lo a um rih lo. An hrang chin lengmang i vawlei cung ah khuaci an mui cang. Ram kenkip he an buai i nikhat hnu nikhat ram kip he ral ah an i ser chin lengmang. Italy ram Rome khua tiangah kan kal lai ti hna in bia an chim chap rih. Kan hnu zarh Sunday Feb. 15, 215 zongah Egypt ram Khrihfa mi minung 21 an thah hoi hna. Cu lawng si loh. Mah hi riantuan mi Khrihfa minung 21 an van thah hna ahhin hngakchia zeihngal lo thah chih rih hna. Cu ruangah, Egypt an president pa Abdel Fattah el-Sisi zong biatak tein a thinhang. IS nih cun maw kan mah Egpytian hngachia cu an hngawng kan tan ter hnga! ? a ti. Curuangah leklak tiin an ral tuknak vanlawng (air strike) he a nichuah lei Libya ah a hei kah ve hna.

Egypt nih IS a tuknak vanlawng (jet)

South East Asia lei in a rami Raifanh zawtnak (malaria) a Karh

Raifanh zawtnak kan ti lengmang mi (malaria) cu vawlei cungah a karh chin lengmang. Malaria zawtnak an rak hmuhnak hmun le hma cu kan Kawl ram le India hrawng ahhin a si. A tu hi biatak tein i ralring awk le t’ih a nung ngaimi zawtnak pakhat a si kho tiah, scientist te nih an chim.

Malaria cu ngelsang sehnak in a chuak mi a si. A tu hi a karh chin lengmang caah zawtnak lei a hlathlai tu pawl zong an lungrethei. Malaria nih kum khat ah minung 584,000 lengmang a thah ve ti a si.

 

Ref: BBC

U.S Ram 2014 chung i a Rum Bik Le Sifak Bik States (10)

Kan khuasaknak hmun le hma hna zeidah an lawh ti theihhngalh hi a t’ha ngai ka ti. Forbes magazine nih kan hnu kum dong lai hrawng ah U.S ram i States 50 chungah a rum bik le sifak bik mi hna (10) in a taar.

Hi an taar ningcang hi U.S ram sibuaizii pawl an website U.S Censu Bureu, U.S Bureau of Economic Analysis, le U.S Internal Revenue Service chungin lak chin mi an si. An zoh ning cu hi tihin a si. U.S ram chung states 50 le D.C (District of Columbia) 2014 an income, GDP per capita le tax dollar per capita in a si. GDP per capita timi cu state pakhat siseh ram pakhat chung i sipuaizii zeitluk in dah a t’hawn le der ti an hngalh khawh nak GDP (gross domestic product) le state pakhat chung a ummi minung zat vialte van t’hen (divide) ah a chuakmi a si. Tahchunhnak ah state pakhat si lo ram pakhat i kum khat chung an GPD cu trillions 18 a si i a minung million 310 hna an si ahcun, trillion 18 kha million 310 in kan t’hen (divide) lai.

2014 chung states rum bik states (10):

01. Washington D.C

google.com

Lazy Club le Kawlram Hlasak Thiam Nih Hakha ah CND An Hmanpi Hna Lai

Atu thawngpang hi kan hnu zarh ta si. Thawngpang hlun deuh si kan ti ko lai. Sinain, a thei lomi kan um sual lai tiah, ka van taar t’han. A sunglawi tuk tiah ka ruah i, zaapi nih thei cio ve ding zongin ai tlak. A luancia February 13 ah Chinlandguardian nih Kawlram music band a laar taktak mi Lazy Club le Kawl le Lai hlasak thiam pawl komh in 2015 Chin National Day’s cu sunglawi ngaiin lawmh an i tim, a ti.

Kawl ram hlasak thiam pawl hi pa ruk hrawng an i tal lai i, kan Chin mi hlasak thiam zaapi nih theihngalh deuhmi Zam Nu, Thum Kham le Van Dawt Cin zong an i tal ve tiah Pu Tam Aung, Hakha CND music committee lei an hruaitu leader pakhat nih a chim.

Ref. google.com

U.S Ram Ah T’ih a Nung Cem Mi Khua (10) Hna

Khua pakhat khat ah Laimi nih kan um lai kan ti. Rian a t’ha an ti le kan i t’hial la kan ti t’heu tawn. Sinain, zeitluk in dah kan umnak ding hmun le hma ahim (safe) tihi a ruah awk kan thei tawn loh. Miraang nih “Safety Always First” an ti. Miraang cheukhat nih a safety lo nak khua cu an chuah taak bak ko. Kan chungkhar he nuam tein kan nun chung caan tawi te chungah um t’ii kan duh cun safety hi a bia pi ngaingai ve mi pakhat si. Tahchunhnak ah, minak “gangsters” timi pawl hi an umnak khua a tam pi. Zan chiar meithal kah thawng, au thawng, i thah, thil fir, inn baoh, bank baoh le mawtaw baoh tibantuk nih hin a celh, a celh hna loh. Cu bantuk khua hna ah Laimi kan i t’hial sual le kan um sual sicun chuah taak colh ding a si. Vanchiat kan tong lailo tiah hohmanh nih chim khawh a si lo.  

Kum chiar tehi U.S ah a million in i thah le i nawnnak a um. Cucu, Miraang nih ‘Violent Crime’ an ti. Hi ahhin i thah, sualnak man dat pek in mithah (manslaughter), tlaihhrem, mi duh na lo in fir (kidnap), thil fir le meithal in pakhat le pakhat i dohnak tibantuk an si. Cun, Miraang nih ‘Property Crime’ an ti mi um hoi. Cu ahcun inn baoh, mawtaw fir, inn khangh, dawr zuarmi thilri firnak, le mithil hrawh le den tibantuk an si.

 

google.com

Mi thinlung kekkuai dihlak in a thleng khotu Nick Vujicic

Nick Vujicic timi pa kong le a hmanthlak hi van zoh ve law thazaang rak la ve. Khrih ah ai nuam mi hi cu zei bantuk an rak si zongah vawlei holh in chimh khawh lomi lawmhnak taktak an rak ngei hrim. A kalnak hmunhma tampi ah mithli he mi thinlung a thleng kho tu pakhat a si.

Nick cu kut le ke loin Dec. 02, 1982 Melbourne, Australia ram ah a chuak. Kut le ke lo ti tikah a hme tete pahnih cu a ngei i, khat lei nih kedong pahnih te a ngeih chap. Nick cu kut le ke tlamtling loin a chuahmi lawng hi a si. A zeidang hi cu an dam dih (healthy) ko. Nick nih unau pahnih a ngeih hna. Pakhat cu nu Michelle a si i pakhat cu pa Aaron ti a si.

Cuticun, kut le ke lo bu tein sianginn a kai ciomo ve i BA tiang a awng ve. Nick cu a sianginn kainak kut le ke tlamtling lo si bantukin hawi nih a rak nih sawh (bully).  A hngakchiat lio ahcun hawi zong ngei loin ticun harsa ngaiin a rak t’hudir. Zeiruangah dah hawi nih kut le ke tlamtling tein a ngaih i kei vial ka ngaih lo tiah lungrawk in a rak um.

Nick Vujicic

Lai Ca Tial He Pehtlaiin Ka Saduhthah

Muko Magazine editor Pu Joel Ling nih cun miphun dang ca kan tial tik vial i kan palh sual lai tiah ralring tein kan tial. Asinain, kanmah miphun ca kan tial tik vial ahcun kan palh la ti hi kan phang loh. Kan i ralring lo tuk a ti i a hman ngai ka ti. Lai ca tial hi ka si khawh chungin remh cu kai tim lengmang ve nain tam tuk te remh kai duhmi an um rih thiamthiam. Lai ca tial thiam le thiam lo ka ti tikah zeidang si lo; ca kan tial tik i 'peh ding le peh lo ding' khi si.

Facebook le a dangdang te i ca kan tial tikah keimah pumpak in pehnak ding le pehlonaknak ding zawn hi ka hmuh pah tawn ve. Hngakchia mino deuh hi cu um rih seh, upa pipi hna nih kan van tial khin cun a zoh chia tuk. A tu ka blog i ka catial mi pawl zong hi zeidang remh awk cu um rih seh, Lai ca ‘peh ding le peh lo ding’ hi tampi rem awk an um.

Chin Flag

Hruaitu T'ha, General Aung San

February 13, 2015 cu kan theih bantukin General Aung San chuah nii si. A chuah nii kong he pehtlai in U Tin Oo nih Aung San hruaitu t’ha pakhat a si nak kong tlawmpal a chim. U Tin Oo cu National League for Democracy an hruai tu pakhat si.

Atang leibantuk hin U Tin Oo nih Aung San kong cu a chim:

“General Aung San cu a t’ha tuk mi hruaitu pakhat si. Amah bantuk minung an har lai. 1944 i ralkap ka tlak lio ahhin, a nih cu Burma National Army hruaitu (commander) pakhat si cang. Cu lio ahcun, ral kap a sual mi le a chia mi an rak um lo. A kan hruaitu hna t’hat lo lawng si hmanh ah, a va si lai. ka chim duhnak cu a kan hruaitu an t’hat ahcun, an hruaimi hna zong an t’ha; A kan hruaitu an chiat cun, hruaimi hna zong an chia ve.

General Aung San

Refugee Pa Bawlung Chuihin Paw Ai Cawmmi

Danny Mwanga cu Democratic Republic of Congo in a ra mi si. Kum no te si i a tuanbia rel ah lung t’ha lo ngai nain, thazaang zong i lak khawh ngai si hoi. Danny cu July 17, 1991 ah chuak. Ngakt’ah si i a pa hi Congo ram chung i dohnak (civil war) in 1997 ah a rak thi.  A pa thih hnu pin lei ahhin, a nu nih a unau dang he U.S ah a rak kal taak chung hna. Danny cu unau dang he a pi le pu sin te ah an rak um. Caan zeimawzat hnu ah Danny cu 2006, kum 15 a si ah U.S a nu sin te ah an rak phan ve.

Danny U.S a rak phaknak le a rak t’hennak hi Portland, Oregon ah si. Jefferson High School ah a kai mi si i hngakchia tein bawlung duh ngaingai mi si. High school a kai pah hin club sawhsawh te ah a rak chuih pah ve. High school a dih hnu hin college a kai pah i Oregon State University ah bawlung zong a chuih pah. A kum khat nak college a kai nak hin a thiam, a laar tuk cang. Amah kum le khua tawk lo in mint’hatnak laksawng tampi zong a hmu. Cuticun a laar chin lengmang i 2010 ah Philadelphia Union, Professional Soccer Club nih  an rak thim colh. Mah hnu cun, bawlung chuih in a pawcawm hram hi ai thok cu si.

Danny Mwanga 

Obama: "IS An Sung Hrim Lai"

Obama nih Islamic State (IS) tapung pawl cu ke ralkap he doh dingin Congress sinah a hal hna. Obama nih IS dohnak ding kong he pehtlai in ruahchannak tampi a ngei. Kan nih cu a dohtu lei kan si, anih cu mah tein ai kilkamh mi an si; IS a sung hrimhrim lai, Obama.

 U.S le a bawmtu (partner) ram dangpawl nih kan hnu kum ah ral tuknak vanlawng he cei nawn bomb a thlak hnawh cang nain IS cu ai thu hlei loh. Mi tam tuk an thah chin lengmang hna. Japan minung 2 an thah ning le Jordan pilot mongtu pa a van lawng a va tlaknak ah an tlaih i a nung buin an khangh mi le bang cu ruahah lungfak khun. Jordan pawl zong biatak tein an thinhang i lehrul kan cham hrim ve hna lai an ti. IS hi, ke ralkap in an doh ngam pah hna lo caah an lor. Sihmanhsehlaw, Obama nih ti hin caan kal chin lengmang ahcun kan mah ram ca zongah t’ihnung chinchin kho ve mi si ti.

President Obama

David Beckham T'heut'heu Hi Si Ko

A luancia kum 2014 cu vawlei cung hngakchia tampi caah kum chia ngai si. Hngakchia million 15 nak tam cu vuak den le harnak phunphun an tong. Hnakchia million pakhat nak tam zong thlichia le tilet nih a den mi hna an um. West Africa ah Ebola zawtnak in hngakchia an nu le pa tampi thih le loh ruangah, ngakt’ah buangro a thawng in an um hoi. Vawlei cung in van zoh tikah million 168 hrawng hngakchia cu rian an tuan ter hna (child labor). Nu upa le hngakcha dang tampi zong tleihhrem le vuakden a tam in tamtuk an tong. A cheu cu an duh paoh in an tuah hnu ah a zuar zong an zuar hna. Mah vialte minung pawl himnak ca le bawmhchanh dingah bawlung chuih minthang David Beckham le Unicef nih “Children Protection Fund ‘7’” timi an ser.

David Beckham Philippines ah

Thlennak (Change)

Jesuh nih hi vawlei cung misual vialte hi i thleng hna seh ti a kan duh zungzal. Minu a sual lio i an tlaih mi zong, a sualnak a ngaihthiam. Va kal law va sual ti hlah a ti.

Johan 8: 10-11

“Ding tein a hung t’hu i, “Minu khuazei ahdah an si dih? Nangmah sualphaw tu dingah pakhat hmanh an tang kun lo maw?” tiah a ti. Minu nih cun, “Bawipa, ahohmanh an tang lo,” tiah a leh. Cu tikah Jesuh nih, “Keizong nih sual kan phaw ve lo, Va kal law a sual bel va sual ti hlah,” tiah a ti.”

 

Ref. google.com

Valentine’s Day Ah Laksawng Kan I Pek Awk Si

Valentine’s Day zarh hrawng cu U.S ram um minung tampi nih tangka tampi dih in caan an hman lio si. Laksawng i pek caan a si caah a sunglawi khun. Kanmah Laimi cheukhat zong ai pemi kan um ko la. Kan i pek awk bak si. Nutung le patung zong i pek dih ding si. Miraang tar pipi hmanh an i pe. Laimi cheukhat nih hihi mino ca deuh ah kan ruah tawn. A si lemlo. Valentine’s Day cu ai duhdawmi hna nii tiah kan auh si cun, ziah kanmah upa deuh nutung patung le nu le pa tar deuh zong kan i duhdaw hna lo maw? Laksawng i pek cu a feeling kan theih dih. Thinlung a nuamhter. Pakhat le pakhat le i duhdawtnak a feh ter deuh chin. Kan i tlaihchannak le kan i dawtnak te hna kan hei langhter mi khi si ko. Cucu thil t’ha tuk si tiah ka ruah. Upa zong nih kan tuah awk si. Laksawng ti tikah, aman fak mi sui le ngun theng khi ka ti nak si lo. Laksawng cu laksawng si ko. Pangpar pakhat le candy pakhat zong Valentine’s Day ahcun a sunglawi khun. Zeitluk in a chiat le a man tlawm zongah a cohlang tu caah cun a rak sunglawi peng ko.

Valentine's Day nii le zarh i an zuar cemmi candy le pangpar ref. google.com