Zeitindah Mahlemah I Bochannak (Self-Confidence) Na Ngeih Khawh Lai??

Thil pakhat tuah kan duh tikah kan ti khawhmi tete khi riantuannak lei boss te kan chimh tawn hna. Sianginn lei ahcun kan saya te kan chimh hna i sport lei ahcun kan coach te chim an si tawn. Si nain, coach le boss tampi nih kan thilti khawhnak an zoh tluk tein, zeitlukin dah self-confidence kan ngeih ti zong hi an rak zoh ve. 

Zei thil kan tuah paoh ah mahlemah i bochanak le zumhnak (self-confidence) rak ngeih hi a biapi tuk. Kei zong zeitluk in dah a biapit tihi kai fiang i a tu cu self-confidence ka ngei tuk ve cang. Self-confidence ngeih lo ahcun cuti ngaiin hawi tuahmi tuah khawh a si lem lo. Kan ralchia. Kai palh sual lai ti kan phang. Mi nihsawh lai kan tih. Kan thazaag a tumchuk. Kan tuah khawh ko mi zong a tuah khawh lo dirhmun ah dir khawh a si. 

Self-confidence cu i chuahpi mi a si lo. A cawn tein cawn hau ve mi a si. Na cawn i na thiam hnu cun, na nunnak le thil na tuahnak ah an bawm kho ngai dingmi a si. Biahalnak ka van tuah lai, "Nangmah le nangmah hmanh nai zumh lo cun a ho nih dah rak ka zum sehlaw rak ka bochan seh na ti?" Nangmah le nangmah hmanh nai zumh lo ahcun a dih cang.

Self-confidence a ngeimi minung cu zeitik paoh ah an mah tein thazaang an la. An pawngkam minung tiangin thazaang an pek khawh rih. A hlei in hruaitu ko nih khin self-confidence an ngeih ding hi a biapi. Zeitin dah self-confidence cu na ngeih khawh ve lai? Atang lei hi keimah pumpak in self-confidence ka ngeih ning ka langhter mi a si. Nai cawn khawh si cun rak i cawn ve. 

1. Nolhnak, chim thannak (repetition)

Thil pakhat na tuah khawh lo mi cungah na lungdong hrimhrim hlah. Tuah na duhmi kha tuah than lengmang. Nolh than lengmang. Tahchunhnak ah, hlasak thiam na duh tikah na practice. Na practice mi kha thiam chinchin dingin nolh than lengmang hna. Voi 100 na nolh i na thiam hlei lo ahcun voi 1000 in nolh than. Hawi nih an tuah khawh ko mi, ziah ka tuah khawh ve la lo? timi kha na lung chungah chia peng.

2. Na lungthli in nangmah le nangmah i chawn (self-talk)

Minung simi mah le mah ai chawn lomi kan um lo. Kan lungthli in kanmah le kan i chawnh tikah thazaang dernak si loin thazaang kan i pek a hau. Minung kan pawngkam ah na tuah kho lo, san na tlai lo a kan timi a zaatawk in an um cang. Zeiruangah dah kan mah le kan mah tiang cu kan i ti lai? Kan ruahmi a derthawmnak nih kan tuahsernak a derthawm ter ve. 

3. Nangmah le nangmah i thangthat

Muhammad Ali, "I am the greatest!".  I porhlawt a si lo. Mah le mah thazaang i peknak tu a si deuh. Mah tein thazaang rak i pek le i porhlawt hi ai dang ko. Miraang nih "self-affirmation" an ti. Muhammad Ali cu "keimah ka thawng bik" ai tinak nih thazaang a pek than lengmang. Mah le mah lungthawnnak i pek khi a si. Lungchung i "keimah ka nganbik, ka thawngbik" tiin lungthawnnak i peknak nih a leng i kan tuahsernak ah tampi thazaang a kan pek. Kan santlaihlonak lawng te kan ruah ahcun zeitin dah hmailei cun kan fon khawh lai. Palh cu minung phung a si ko. Tih ding a si lo. Sinain, kan palhnak tu kha fimcawnnak ah a sullam ngei tein hman ve a herh. 

4. Mi biachim mi kha na duhning paoh in let ko

Mi pakhat khat nih, "na tuah kho lo" an in ti tikah, nangmah tein "na tuah khawh ko" an in tibantuk in nai leh (translate) peng lai. Cun, na thilti khawhnak vialte kha ca tlap ah tial. Na thazaang a der caan paoh ah rel than lengmang hna. Kha nih khan thazaang an pek than lai. Zeihmanh pei ka si lo hi. Hawi ka tluk kho hrim lo hi teh nai ti lio ahkhan na thilti khawhmi na van relthannak nih zeitluk santlai mi pakhat na si ve mi kha an chimh than lai. 

5. Timhcia tein um zungzal

Zeithil kan tuah paoh ah timhcia tein um a herh. Timhtuahnak nih zeithil paoh a rualrem ter. Thil pakhat tuah nai timh tikah catlap ah zei bantukin dah timhtuah a herh lai timi tial hna. 

Pathian nih aitluk tein ser dih mi kan si. Pahrang (talent) a rak kan pekmi cio hi an i dang dih lai. Micheu cu bawlung chuih an thiam lo tuk lai nain hlasak ah vanmi tluk an si ko. Guitar tum an thiam lo tuk men lai, nain laam zong rak thiam ngai khawh a si. Minung simi nih thiamnak pakhat khat cu an mah tawk in an rak ngei ve hrimhrim timi kha theih peng a herh ngai. Pathian nih zeibantuk si dingin dah an rak ser ve timi ruat law kawl ve. Nangmah le nangmah i zum. Pathian sawm. Zeithil paoh kha a tha lei in ruat. Nangmah le nangmah i zum zungzal.