Chungum

Friday, May 15, 2015

Theihtlei: Lentecelhnak Tik i Ei le Din Kongah a Herhmi Ralrinnak

Sport lak i ka huam bik mi cu bawlung chuih hi asi. Ka ngakchiat tein kum 19 ka si tiang hrawng hi cu biatak tein ka chuih ve. Ka si khawh chungin ka zuam ve i high school, club, le scholarship zeimawzat hmu in college tiang ka chuih bal ve. Hi chungah ka  hmuhtonmi (experience) tampi a um. Cu a tampi mi lak i pakhat cu lente kan i celh lai i eidin kong hi asi. 




Atu ahcun ka ngakchiat deuh lio bantuk in tongte chuih cun ka chuih ve ti loh. Rian he sianginn he si ve cang caah caan zong um ve ti lo. Zeisihmanh ah, bawlung kan chuih la ka ti tikah number one i a biapi bik cu fitness si. Bawlung cu adang sport bantuk si lo. Fit lo cun chuih lo top asi. Kan fit lo cun zeitin dah khi tluk a kaumi (100 yard) khi minute 90 chung cu kan chuih khawh lai? College bawlung ka chuih lio ah zing he zaan he cinh asi. Tlik hi a tam khun. A cheu cu an tlik khawh lo tuk caah luak he zei he an i ciah. A buaithlak ngai. Sianginn lei herhhau tete le pocket money caah tiin rian zong tuan awk a tha lo. Practice voikhat lak sual ahcun scholarship an kan pek caah an hmai khah si ve lo. Tangka an kan bawmh ve bantukin an duhning kan zulhpiak lengmang hna ding kha an i sehchihmi asi ve. Nule pa nih tha tein tangka (financial) lei ah bawmhchanh (support) thiam lo ahcun college bawlung chuih cu a har tuk. A fawinak cun kanmah Laimi atu chan kan boruak he cun ai keih deuh rih lo. Hmailei hika ram sianginn kaimi hna nih rian thatha an tuan te lai i an fale sianginn kainak caah tangka tampi bank ah an khawnpiak te hna la. Tikah, an fale nih duh chungin college zongah bawlung (sport) an leih kho lai i, nikhatkhat cun professional tiang zong an si ve te lai. 

Hramthok ka bia ah ka van kalthan lai. Bawlung kan chuih tikah fit hi a biapi bik asi. Nain, bawlung chuih lai i kan fit a biapit bantukin mitkuu cim tein ih le bawlung chuih lai ah tha tein ei le din kong i ralrin hi a biapi tuk ve. A ruahawk van theih a har ngai nain a biapi taktak khi asi ko. Miraang le miphun dang tampi sport leihmi nih Coke le Sprite ti bantuk an ding bal lai lo (biatak tein zuamnak lungthin a ngeimi nih cun). 

US ka phak cangka in Miraang pawl sinah bawlung ka rak chuih colh. Hawi dang cu sport drink (powerade le gatorade) an i ken ah kei cu Mountain Dew bak kai ken. Dai tein kan um i kan coach pa nih bia chim lio ah "phitt.." tiah ka phoh top ko. Arko in an ka zoh dih. Aruang cu, sport leihmi nih kha bantuk thli (gas) ummi soft drink pawl kha din ding arak si lo. Ka hawi pa nih "It's gonna make you slow" a ka ti. Hi bantuk soft drink kan dinmi nih kan pum a "dehydrate" ter. Dehydrate ticu kan pum chung i ti dah um ti lo khi asi. Cun, kan pum chung ahhin 60% hi ti asi. Tikah, kan thlen a chuah deuhdeuh bantukin ka pum chung ti hi kan thlau deuh ve. Kan pum chung ti dah um ti lo cun kan baa deuh ve. Ka fum deuh ve. Kan uai nang ve lai. Cucaah, ti tuhi tampi din a biapi. Asi khawh chungin i hnek zongah arak herh. Hi nih hin bawlung kan chuih tik le lente kan i celh tikah tampi a kan bawmh khawh.

Bawlung chuih nii caan phak hlan ah ti din khawh chungin din ding. Hi nih kan pum a hydrate ter. Kan pum chungah ti dah tampi a um. Cucaah kan thlen zeitluk chuah zongah thabaat a har. High school siseh, club le college kan chuih lio zongah kan coach le nih ti tampi din hi an kan cah tawn lengmang. Ni linh ko ahkhin ti tampi din cu a rak herh khun. Nain, University of Illinois nih study an tuahmi ahcun sport drink din hi game lio ahcun a tha bik an ti. Sport drink, powerade le gatorade te pawl dinnak nih thazaang a kan pek deuh, tiah research tuahtu an hmuh. Cucaah, lente nai celh chung ahcun sport drink hi din i zuam.  

Voksa zong hi bawlug chuih lai a zaan siseh a nii ah siseh hrial ah a tha. Voksa einak nih na pum a rih ter, ti asi. Kan hnu ah Bowling Green, KY ah bawlung puai kan kal. Cu ahcun inntek Bawling Green leiin team khat an dir ve. An thiam huaha lo. Kanmah he ai theihngalmi kan si caah Bowling Green khuapi tein an rak kan don. "Nan tlun zaan cu kanmah nih rawl kan rak in chumh hna la", an kan ti. Kan va phak cu voksa a thauthau lawngte an rak kan chumh ko. Sipian in a cheu an kio chap rih. Kei nih cun fiang tukin an thluak ka rak theih cia. Ka team zapi tein ei hlah uh ka ti hna ahcun a zohchiat lai caah ka hawikom tha deuh lawng ka rak thlauh hna. Cun, ka hawipa Miraang pa he bawlung chuih lai ah tuktak ei ah kan kal. Voksa aital mi sandwich kai order. "Voksa ai tal khi, ei hlah law tha," a ka ti. Aruang ka hal tikah bawlung chuih lai voksa ei thatlonak cu a ka fianh. Cun adang tampi zong hrial dingmi le i ralrin awk an um len rih.

A thlummi zong ei bak lo ding. Cun thaunak a simi rawl zong ei bak lo ding. Cawhnuk, cawsa, cheese, le adang kiomi tibantuk hi asi khawh chungin hrial izuam. Meh um lo tiah, arti hna maw i kio cicet lai ci. Chiti ai talmi le kiomi meh phun paoh cu na hrial khawh chungin hrial ko. Hi nih hin bawlung na chuih lai zeitluk in nai ready le na fit zongah na tha an baat ter khotu thil an si. Keimah pumpak in ka rak ton cang hna pinah ca ka relmi tampi chung komh chih in hi capar hi ka tialmi asi. Adang an tam lengluang rih. 

Pe (bean) le a thakmi (spicy) zong hrial i zuam. Pe na ei ahcun na paw an puarh la. Bawlung na chuih chung na paw nuam lo in um la. Tikah, hna an hnawh tuk la i na bawlung chuih (lentecelh) siarem la lo. A thakmi zong hrial izuam. Na paw a lin kho. Laimi cu mehthak kan uar tuk i sport leihmi caah i ralrin a herh ngaimi asi. Na hrial khawh ahcun lente nai celh tikah na caah a tha bik la. A thakmi (spicy) ka ei ruangah bawlung chuih lio ka pawfah in ekinn ka kal hi a tlawm lo. Na si ve kho men. Bawlung chuih lai i tuktak ei na duh sicun suimilaam tha tein zoh hmasa. Game he ai neih le hlat thleiden thiam zong a rak herh. A tlawmbik nazi pathum ai hlat hau. 



Lente nai celh lai ah zeidah ka eimi si tihi i hngalh arak biapi tuk. Mi tam deuh cu lentecelh lai ah tuktak ei hi an uar lemlo. Lentecelh tikah kan paw hna a kan hnawh suall la ti an phang. Rawl tam deuh ei na duh sicun a tlawm nazi pathum in pali karlak na hngah hau. Tlawm deuh na ei ding sicun nazi pahnih in pathum karlak. Cun tuktak sawhsawh te na ei ding sicun nazi pakhat in pahnih karlak hngah hin a tha bik an ti. Snacks sawhsawh hna cu nazi cheu hlan hrawng ei ah apoi lemlo. 

Snacks phun ei na duh ahcun atu ka tialmi pawl hi atha tiah, sport science study mi pawl nih an chim. Cucu changreu pum (bagel), banhla, cereal, thingthei car, thingthei le pawnghmuk cawhmi (fig newtons), thei, a carmi mitsur thei (raisin), raham crackers, le pawnghmuk raang hi an si. Cun, lentecelh lai i rawl ei na duh cun hi van ka tialmi a tha bik tiah an taar chih ve. Cucu aalu rawh, kaw-awm (corn), khoh-suai (noodle), facang rawl (rice), le pe chumhmi bantuk hi a tha bik tiah an tial. Ei le din i palh sualnak nih kan lentecelh ning a hrawh khawh. Cun zaan mitkuu cim lo zong hi ai tal ve. 

Keicu a thurmi ti bantuk le thingthei deuh hi lentecelh lai ah ka ei bik mi le ka din bik mi an si. Hi nih in lente kai celhnak ah a ka thathnem ngai ko rua, tiah ka ruah. Cun lentecelh lai adang ei awk tha mi pawl cu, vegetable, sandwich, pancakes, orange juice, apple, le mitsur pawl hi an tha ngai. Ei din i palh sual ahcun luak zong a chuak. Lung zong mih i tluk khawh zong si fawn. 

Zaan mitkuu cim lo ahcun a thaizing ah zeiti hmanh in lentecelh khawh asi lo. Zeitluk in kan fit zongah ai tthu hlei lo. Zaan mitkuu cim lo buin a thaizing ni lin lak bawlung chuih chinchin cu a har kho tuk. Cucaah mitkuu cim hi a biapi taktak mi asi. Mitkuu cim ahcun tha zong a tlung. Thabaat zong ahar. Kan lung zong fim deuh. Kan khua hoiher zong a vikvak deuh theu. Bawlung chuih ka kal tikah keicu ka hngilh sual la lo. A thaizing ah mitkuu cim loin ka um lai i hawi nih an ka tei sual la ti phan ah mitkuu sii kai chiah peng. Mitkuu sii cu ka din ko. Thu thlurh kai hngilh. A thazing lentecelh a nuam deuh tuk! 

Zohchunhmi ca:

http://www.wcusc.org/docs/Travel/91G2/eating.htm

http://www.soccer-training-info.com/soccer_meals.asp

http://healthyeating.sfgate.com/should-athletes-eat-before-game-9089.html

Notes: Pictures are from Google

No comments:

Post a Comment