Laimi Nih Facebook Kan Hmannak Ah Ka Hmuhning

2010 le 2013 karlak hrawng ah ‘swag’ timi biatak tein a rak laar. Swag cu a tu chan mino nih a thei lomi kan um lai lo. Sinain, kan pale nih kan thei lo kho men. Swag cu huat tlai ngaiin thil hruk-aih khi a si. Fiangfai deuh in chim ahcun pa nih tumbul hna i tonh khi a si. Cun tthi lianlian hna i oih. Tatto tial viar i suai. Sam archuang phun in i meh. Bawngbi sau kan ttawk i fual nawn in i hruk le keden raangpi i hruk aih khi a si. Hihi a tam u (majority) in ‘swag’ timi le thil i hruk-aih ning cu a si ko. Laimi zong kan hmang ngai ve i a poi ngai. A hleice in Pathian thangthatnak hna kan kal i hitin kan i hruk-aih hi a poi khun.

Swag hi kei zong ka rak uar ngai ve. Sihmanhsehlaw, Pathian nih a ka dawt. Amah Pathian dawtnak in a dawtnak sung a ka theihter hnu i Amah hnu zultu kan si hnu cun, zoh dawh loin thil hruk-aih zong hi siarem khawh a si ti lo. Cucaah, cu thil vialte cu ka kaltaak dih. A hlan i ‘swag’ phunphai he i ai peh in kai cawkmi thil vialte trash bag (hnawm hlonhnak bek) pahnih khat in ka khawmh i Goodwill (second-hand dawr) ah ka hlut hna. A duhmi paoh nih vai lakte hna seh ka ti. 

Tuni ah Laimi ram thumnak ummi mino tampi cu ‘swag’ style in kan um rih. Apoi ngai, tiah ka ruah. Keizong ka rak si ve bal ve caah ka mawhchiat ngam tuk fawn hna lo. Sinain, thlatu ka campiak hna. Nikhatkhat cun Pathian dawtnak an i fiang ve te lai i zeitluk zoh dawh lo thil dah an rak si i, fih a nun hi an theih ve te ko lai. Hihi Laimi zumtu Khrihfa (follower of Jesus) aa timi boruak in fawh ka chim. Zum lomi hna caah cun zeihmanh apoi loh. An zum fam lo cu teh. Jesuh hnu cu an zul fam lo cu teh. A zei ti an va um zongah khan aho zong kan buai lem lai lo. 

Laipa lawng hlah maw zohchia in thil kan rak i hruk-aih rua, tiah a si loh. Lainu zong kan rak ti tuk ve. Lainu cheukhat cu kan si kho rumro loh. Lainu cheukhat kan far le cu zum lomi hna he kan i dannak a um ti loh. Sunday pumh ah le ‘ ‘hallelujah,’ ‘ amen’ tiin hla kan hruai. Praise and worship kan sa. Sinain, social networks chung i kan hmanthlak chiahning le kan umtu he tahchunh tikah aa bingtalet. (Hi ca ka tial hi soisel a si bak lo. Soisel ah nan ruah ahcun Jesuh min ka ngaithiam uh. Thazaang peknak capar tu a si hih!)

US ram ah kan um cio hna. Mino a active mi caah cun opportunity tampi a um. Kanmah pumpak min thatnak caah siseh, kan community le miphun caah rian tampi tuan khawhnak hmun ah kan um. A cheu cu, an caan tampi an pek. Thazaang fak piin an chuah i an i zuam. Cu tikah Laimi nih thei awk-tlak in mi tampi an i chuah. Tahchunhnak in ka van lak ahcun USA i Sailo Thang tibantuk le Australia i Van Biak Lian heiti bantuk phun khi.

Lainu cheukhat cu kan si deuh lo. Hmanthlak in dawh biatak tein laar kan i timh ko cu. Hi tluk hmanthlak editnak a tha mi an tor ahhin. Photoshop le bang cu khuaruahhar a si. Minung hi special emem in an kan ttamh (edit) khawh. Video zong edit khawh thiam a si. Cu tikah, hmanthlak rumro in laar kan i timh hi cu quality zong a um lo i a realistic lo tuk in ka hmuh. Hmanthlak in laar kan i tim ka timi hi fiangfai deuh in van tial than ta ko ning. 

Cheu-khat Lai nu cu kan hmanthlak hi special in kan edit i Facebook (online) ah kan ttin. Cu tikah, special in kan edit cang kaw, like le chawntu an van tam cang. Original zong cun Lainu cu nan i dawh i edit chinchap cun nan i dawh zong a zual hme teh. Tikah, Facebook kan tlaihchan deuhdeuh. Min ngei le a laar ngaimi phun khin kan iruat colh i hmanthlak kan chia deuhdeuh. Kan ttamh deuhdeuh. Cheu-khat Lainu cu zoh ngam ding phun zong nan si lo. 

Arti pum hmanh a tia lomi kan hnuk te khi dawh hman kan i thlak ah duhtawk in kan langhter deng ko cuh. Sunday paoh le biakinn ah kan kal le Praise and Worship hna kan hruai fawn hoi cu mu. Bible ca hna kan rel fawn. Zeitin hme kan hmai a dirmi mipi nih an kan zoh ah thazaang an lak khawh ti la? Mipi nih kan sinin thazaang an lak khawhnak dingah kan thil hruk-aih le umtu ziaza zong hi kan i ralring taktak a rak herh ee. A hleice in, a piangthar cangmi nih cun Facebook i kan hmanthlak chiah te hna hi kan i ralring a herh. Rev. Hoi Cung Tum nih,”Piangthar cu vawlei mit phortu kan si” a ti. 

Cu lawng si rih lo. Lainu cheu-khat nih kan ttawk kong zong hin kan i ralring hau. Kan ttawk a um bak na loin pirh le i cawng-ngia te hna zong hi zumtu kan rian an si lo. Kan keng zong kan i rawk la. Chantiluan kan dawinak ah hihi cu kan i palh ko, tiah ka ruah. Kan ttawk le kan hnuk kan cawng-ngianak hmanthlak ah like le comment cu tor in kan va ngei hmeteh. Nain a cu like le comments le mipi attention kha a biapi loh. Khi bantuk hmanthlak nan chiah tikah pa kip nih an comments mi cu nan rel/bih dih ve ko cu teh. Bia tha le bia dawh pakhat hmanh a um bal ttung lo.. 

Mi cheukhat nih an uar ngai men hna lai nain mi cheukhat nih cun zei ah an rak in rel ve hna lo. A realistic lomi le quality zong a ngei lomi minung cu zeitin hme uarh awk kan tthat hnga. Mi nih an in upatnak hna a zorter khotu thil an rak si. Hi bantuk hmanthlak chiah cu pumpak privacy zong a tthih. Ca pakhat te ka rel balmi a um. Pakhat nu nih bawli le bis he hmanthlak a chiah lengmang. Cucu nih a Facebook pa pawl kha an mit thitter hna. Mah nu kha sualpi duhnak lungthin a chuahter hna. Pa nih an chawnh tikah le a ziatthat a zual fawn. Cu tikah, pakhat pa nih a inn address a hal i a nule pa um lo kar ah a tlaihhrem. Nu caah zeitluk ngaihchia dah a si. Cu ka relmi ca nih Lainu cheu-khat zong fim an chim ve hna seh.

Cucaah cun, pa pek kan si ah, nu pek kan si ah zumtu (follower of Jesus) nih cun social networks chung i kan hmanthlak chiah le umtuzia zong hi i remh hna usih. Facebook i nutung le patung nih nungak le tlangval chawnh biak tuk zong hi i sum deuh hna usih. Kan nupi le va le caah zumh awktlak tein khoika paoh i um hi zumtu kan rian a si. Kan bia le hla nih thawngtha chim le mi thazaang pek lawng a za ti loh. Kan nunnak hrimhrim nih hin langhter a herh cang. Vawlei cite bantuk in vawlei caah thahnem mi si hna usih law, van arfi bangin ceu hna usih. Bawipa sunparnak caah. 

*Riantuannak kong he pehtlaih in Social Networks (Facebook) ah i ralring awk a herhmi an tam rih. Kan peh than te lai.