Ka Sianginn....

Bawipa nih a ka zangfah caah United Theological Seminary ah Master of Divinity (MDiv) ka kai kho. A tanglei hmanthlak tete hi ka sianginn kainak a si. Dayton, OH ah a um. Kan inn in nazi pakhat kal a si. 

Ka tu le nih ka sianginn kainak an rak ka hmuhpiak ve. 

Pathian Kan Dawt Kan Timi Cu..

Tahchunhnak ah nungak ka ngei. Ka nungak nu nih a duh lomi paohpaoh ka hrial nak nih khin ka dawtnak cu a langhter. Aruang cu a ngaihchiatter ka siang lo. Cu bantuk cu Pathian kan dawt kan timi zong hi a si ve. Pathian kan dawt ahcun a duh lomi thil paoh kan hrial ve ding a si. Micheu cu Pathian nih dawtmi si lawng kan duh. Pathian dawt ve kan hngal ti lo. Cun Pathian sinin thluachuah le thil tha hmuh lawng kan duh. A caah caan pek kan hngal ve ti lo. Pathian kan dawt cu a duh lomi hrial le sualnak huat khi a si. Jesuh nih cun, hitin a chim, "Kan lungthin dihlak, kan ruahnak dihlak, le kan thazang dihlak in Bawipa Pathian dawt hi Nawlbia vialte lak i a ngan bikmi a si" (Luke 10:27) a ti.

Pathian Miphun

Chin miphun hi Pathian a zum lomi rak si usih law, ram thumnak ah atu bantuk hin kan i fumtom kho lai lo. Pathian zum lomi miphun dirhmun khin hei i fumtom hmanh usih law, zeihme kan va tuah hnga? Kan i fumtom lai kan ti zongah Pathian kan zumh lo ahcun zei ngaingai tuah ding a um lo. Sihmanhsehlaw, Chin miphun cu Pathian a zummi miphun kan si caah Chinmi tlawmte kan umnak paoh pumh khawmhnak tete kan ngei peng (kan i dawt le dawt lo kong cu phun dang hei si rih ko seh). Cucu Pathian a zummi miphun kan si caah a si i a sunglawi taktakmi a si. Kan i fumtom peng khawh ko ahcun kan miphun sinak hmanh thlau usih law, kan biaknak cu thlau a har lai. Kan ram nih hawi ram tluk rih hlah hmanh seh, Pathian a zummi miphun kan simi te hmanh hi chawnva tampi nakin a sunglawi tukmi a si!

"An Pathian ah Bawipa a simi miphun cu lunglawmmi miphun an si, Bawipa nih a mi ah a thimmi hna cu lunglawmmi an si." Psalm 33:12

Bawipa, Bawipa Hi Thang Uh!

Kan damnak Bawipa.
Kan luatnak Bawipa.
Kan himnak Bawipa.
Kan thiannak Bawipa.
Kan dinnak Bawipa. 
Kan fimnak Bawipa.
Kan tthatnak Bawipa.
Kan daihnak Bawipa.
Kan i dawhnak Bawipa.
Kan i lawmhnak Bawipa.

Khrih cu kan Bawipa a si lo ahcun kan Khamhtu a si kho lo. Khrih cu kan Bawipa le kan Khamhtu a si. Kan Bawipa Khrih nih nihin hi kan caah thihnak le vawlei a tei ni a si. Amen! Thangthat awk a tlak tukmi kan Bawipa Khrih hi, a dawtmi a mithiang hna nih a zungzal in thangthat usih!! 

Khrih Chungah Hmun

Misur ruang cu Jesuh a si. Kannih cu a nge kan si i Pathian cu dum ngeitu a si. Misur nge hi phun hnih in tthen khawh a si; thei a tlaimi le a tlai lomi nge tiin. Thei a tlai lomi nge cu dum ngeitu (Pathian) caah santlaihnak kan ngei lo. Cucaah khiah i hlonh kan si tawn. Misur nge cu misur kung he aa pehtlaih lawng ah thei tha a tlai i, thei tha a tlainak nih cun Pathian sunparnak a langhter.

Kannih zong misur nge (zumtu) kan si ti lawng a za loh. Kan ruangpi a si mi Jesuh he pehtlaihnak tha tein kan ngeih i thei ttha kan tlai ve a herh. Cuticun Pathian sunparnak vawlei ah kan langhter khawh lai. Jesuh nih keimah ahhin i peh uh a ti. Misur ruang cu a kung he aa pehtlaih lo tikah a ro, a car. Kannih zong Jesuh he pehtlaihnak kan ngeih lo ahcun kan nun hi a ro i a car tawn ve.

Know That He Is God

Na hawi le na bochan ahcun na hawi le nih zeidah an in tuahpiak khawh timi na hmuh la. Na nule pa na bochan ahcun na nule pa nih zeidah an in tuahpiak khawh timi na hmuh la. Bawi na bochan ahcun bawi nih zeidah an in tuahpiak khawh timi na hmuh fawn la. Na cawnnak, na thazang le na fimmak na bochan ahcun cu nih zeidah an in tuahpiak khawh timi na hmuh la. Nain, a Nungmi Pathian aa bochanmi na si ahcun, a Nungmi Pathian nih zeidah an tuahpiak khawh timi na hmuh la. Bawipa aa bochanmi cu mi thluachuak an si. Bawipa a tlai bal lo. Zumh awk a tlak tukmi le bochan awk a tlak tukmi kan Pathian hi fek tein i bochan zungzal ko hna usih!

"Be still and know that I am God" Psalm 46:10

Na Ruat Bal Maw..?

Khamh awk kan i tlak ruangah a kan khamh loh, Khamhtu Pathian si ruangah a kan khamh.

Dawt awk kan i tlak ruangah a kan daw lo, Dawtu Pathian si ruangah a kan dawt.

Kawl awk kan i tlak ruangah vawlei rungttum in misual a kan kawl lo, zungzal thihnak Hell ram kal a kan sian lo tuk ruangah a kan kawl i a kan khamh!

God bless you!!

Thawngthat Tlak Kan Bawipa..

A thurhnawmmi minung cu a thiangmi Pathian nih a kan kawl, a kan khamh i zungzal nunnak a kan pek.

Nifatin sualnak he a khat i dandat awk aa tlakmi misual cu a dingmi Pathian nih kan sual le that lo ruang i kan in dingmi vialte cu a ngeihchun a Fapa Khrih cungah a tlunter.

Khrih cu sualnak zeihmanh a ngei lo nain vawlei ah a rungtum i kan sualnak le kan sining vialte aa hrawm. Kan sining vialte aa hrawm cu, a sining vialte kan i hrawm khawh ve nakhnga caah a si (2 Cor. 5:21).

Kannih cu vawlei ser hlan piin Khrih chungah Amah ta si dingin rak thim cangmi kan si. Vawlei ser hlan piin a rak kan thim cu, vawlei ser hlan piin a rak kan hngalh cang, a rak kan dawt cang tinak a si (Efe: 1:4). Kanmah nih Pathian hi kan thim lo, Amah nih a kan thim (Joh 15:16).

Sunday hi kan Bawipa le kan Siangpahrawng Jesuh Khrih nih misual kan caah thihnak tei in a thawhthanni sung a si. Kan dam ahcun biakinn thiang ah Khrih kan unau hna he thangthat awk a tlak tukmi kan Bawipa hi

thangthat hna usih. Bawipa nih thluachuahnak in pe hna seh.

Amah Cu A Thangcho Lai..

A nih cu Pathian a si i kei cu minung Ka si.
A nih cu Sertu a si i kei cu sermi Ka si.
A nih cu Bawi a si i kei cu sal Ka si.
A nih Uktu le Nawlngeitu a si i kei cu ukmi le nawlpekmi Ka si.
A nih cu a thawng i kei cu a dermi Ka si.
A nih cu a thiang i kei cu a thurhnawmmi Ka si.
A nih cu a ding i kei cu misual Ka si.
A nih cu a fim i kei cu mihrut Ka si.
A nih cu Dawttu Pathian a si i kei cu dawtmi minung Ka si.
A nih cu thangthatnak le sunparnak vialte pek awk tlak Pathian a si i kei cu a thangthattu le sunparnak petu Ka si.

John 3:30

"A nih cu a ṭhangcho lai, kei cu ka ṭumchuk lai."

"He must increase, but I must decrease."

Bawipa I Bochan cu..

Bawipa nih a fale kan caah khuakhanning le tinhpiakmi cu hngalh kan i zuam ding a si lo (Tahchunhnak ah, na nupi/pasal ding, na pawcawmnak ding na rian, le na tinhmi (goals)). Kanmah nih hngalh kan i zuam lonak ding aruang cu kan hngalh khawh hlei ding a si lo caah a si. Pathian a simi a khuakhanning kan hngalh khawh ahcun Pathian tluk pei kan si la cu. Kannih cu sermi minung (tlak) menmen kan si. Isaiah 55 ah Pathian nih, "nan khuakhanning cu Ka khuakhanning a si lo. Nan ruahning zong Ka ruahning a si lo. Nan khuakhanning le nan ruahning cu van le vawlei aa hlat tluk khin aa hlat" tiah a ti. Cucaah, Bawipa nih kan ca'h i a khuakhanmi hi hngalh len i zuam ti hlah usih. Bawipa nih a kan duhpiakmi cu Amah bochan hi a si. Bawipa aa bochanmi hna sin paoh Bawipa tthawnnak aa phuang zungzal. Na bochan lo ahcun aa phuang ve lai lo. Lungsau in hmailei na nupi/pasal kong le rian kong ah Bawipa bochan bu in hngak ko. Bawipa a tlai bal lo. A caan hman tein rian a tuanmi kan Pathian a si. Lazaruh kha nili a thi cang. Martha le a hawi le caah cun Jesuh a tlai nain Jesuh a phak tikah ahcun a thawhter thiamthiam ko. Bawipa a tlai bal lo. Amah bochan tu hin a rak biapi mi a si!

Blessed The Lord

"Maw ka nunnak, Bawipa cu thangthat tuah! Ka sining vialte, a min thiang cu thangthat tuah uh!" Psalm 103:1

Pathian nih a kan dawtnak, a thatnak le a vel ngeihnak hna hi kan nunnak taktak in kan teh lo ahcun Bawipa hi kan nunnak in thangthat khawh a si hnga maw? Kan nunnak in Bawipa kan thangthat khawh nakhnga, kan nunnak in a kan dawtnak le a thatnak hna hi kan teh hmasa arak herh. Kan teh hmasat lo ahcun kan biakmi Pathian thangthat hi fial chom lengmang kan hau rih ko lai...

Zumtu Nun Cu..

Zumtu nun cu process a si. Miraang holh "process" cu Lai dictionary nih "Hmailei i kal lengmang ning phung" tiah a leh. A hman tuk ka ti. Zumtu nun cu a kal lenmangmi phung pakhat bantuk a si. Paul nih Filipi 3 ah goal tung lei ah a tlimi bantukin a tahchunh. Peter nih ralzam bantuk in a tahchunh ve. Hi ruangah hin zumtu nun cu "amah ning kel" a si kho lo. Anmah ning kel a simi hna cu zumlotu hna an si. Zumtu nun cu a kal lengmangmi (process) a si caah hin tluk caan a um, thawh caan a um. Der caan a um, tthawn caan a um. Tei caan a um, sungh caan a um. Ttam caan a um, khim caan a um. Ttah caan a um, lawmh caan a um lai. Hihi zumtu vialte hna kan nun cio a si.

Love One Another

Love one another" John 13:34

“Pakhat le pakhat i daw u” timi nawlbia hi a hlun le a thar a si. A hlun a si; zeicahtiah Ca Hlun (OT) in a ra mi a si (Lev. 19:18). A thar zong a si fawn; zeicahtiah Jesuh nih biapi ngaiin a chim than ve (John 13:34-35). Dawtnak hi Khrihfabu chung ah pakhat le pakhat upat-hmaizahnak kan i peknak lawng in a langh awk a si lo. Dawtnak cu mah zawnruahnak kaltak in midang caah i pum peknak le midang ca’h riantuanpiaktu kan sinak hin a langh deuh awktu a si (John 15:13). Phun dang in kan van chap ahcun dawtnak cu, “mah zawn nakin midang thatnak a ruat deuhmi lungthin he a rami peknak,” hi a si. Kan hawikom cung lawng ah si loin kan ral le a kan hremtu hna cung tiang ah kan ngeih awk a si cang (Mat. 5:43-48). Dawtnak cu mibu a kan fumtomtu thawnnak le zumtu kan sinak a langhtertu bik a si awk a si fawn. Dawtnak cu ceunak chung i a nungmi hna kan tawhfung a si; aruang cu, midang huatnak kan ngei bu in thlarau lei ah then khawh a si lo. Pathian he kan i pehtlaihnak a thawn le der cu midang cung i dawtnak le zawnruahnak kan ngeihnak hin a rak lang tawn.

Pathian Dawtnak Dah Ti Lo cu...

Catial lonak a sau, tuzan cu van tial ve ning. Hmm, zeidang tial ding ka thei lo. Pathian nih a kan dawtnak dah ti lo cu..

"Vawlei nih a ka tei tuk" ti ti hlah. Na Pathian hi, a ka tei tuk na timi vawlei sertu le teitu a si (John 16:33).

"Sualnak a thawng tuk" ti ti hlah. Na Pathian hi, sualnak a teitu a si. Sualnak tuah cu chim lo, a hngalh hmanh a hngal lomi Pathian a si (2 Cor. 5:21). Sualnak a tei ruangah dawh thihnak in a thawhthan cu!

"Tukforhnak a thawng tuk" ti ti hlah. Na Pathian hi, nangmah bantukin tukforhnak a ing ve mi a si nain a tei. A tei caah an luatter khawh. Cun, na tuar khawh lo dingmi tukforhnak na cungah a tlung bal lo (Matt 4, Heb. 4:15, 1 Cor. 10:13).

"Kei cu ka sualnak a tam tuk ee, kaa phuhrung, Pathian dawtnak he kaa tlak lo" ti ti hlah. Pathian dawtnak he ahohmanh kan i tlak lo. Pathian dawtnak cu aruang um lomi dawtnak a si. Cun, na sualnak nakin Pathian vel a ngan deuh rih (Rom 5:20). Na Pathian hi, misual mi hna a kan kawl i a kan khamhtu Pathian a si (Luke 19:10).

Pathian cu a tha tuk. A that tuk caah a sin ah kan kir kho zungzal. A that tuk caah kan duhning paoh in kan nung lai tinak a si lo.