Vawlei Cite Kan Si

"Nannih cu vawlei cite nan si." Matthai 5:13

Cite nih hin santlaihnak tampi a ngei. Atu kan chan ah a ngeih bantuk in Jesuh chan lio zongah a rak ngei ve. Hlan lio chan ahcun refrigerator (yi-khe-tat-tta) a um rih lo. Cucaah, sa pawl hi a thu i a rawh sualnak hnga lo dingin cite lakah an rak chiah. Cite nih cun sa kha a thu i a rawh sualnak hnga lo himte in a umter. Thu lo rawk loin a chiah. Cucu cite riantuannak tampi lakah pakhat a si. 

Kannih cu vawlei cite kan si. Kan chungkhar a thu i a rawknak hnga lo himte in umter ve hna usih. Kan Khrihfabu le community a thu i a rawh sualnak hnga lo himte in umter ve hna usih. Kan miphun le kan ram a thu i a rawh sualnak hnga lo himte in umter ve hna usih. Kan fanu, kan fapa an rawh sualnak hnga lo him tein umter ve hna usih. Cucu cite kan sinak nih a ngeihmi tuanvo a si. Kannih cu vawlei cite kan si. 

Vawlei Cite Kan Si

1. Facebook ah ramkhel kong tial lulh cu a fawi tuk. A tuan taktak tu a har le a si ko.
2. Facebook ah Bible caang thlah cu a fawi tuk. I nunpi taktak tu a har le a si ko.
3. Facebook chungin mi dawt cu a fawi tuk. A taktak (practically) in dawt tu hi a har le a si ko.
4. Hawi sin chuah (retreat, conference, camp) ah a felmi le Pathian duhmi lawh cu fawi tuk. Kanmah te lawng kan um lio caan tu khin a har le a si ko.
5. Facebook ah chungkhar hmanthlak thlah (post) cu a fawi tuk. A taktak ah rak i dawt tu hi a har le a si ko.

Kannih cu vawlei cite kan si. Cite cu aa thleng bal lo. A muihnak le a ceunak zong ah a al. Hawi sin chuah zongah a al i Facebook chung zongah a al thiamthiam ko!

Paul Nih A Zumhmi A Hngalh

"Hi ruang ah hin pei kei zong hi vialte hi ka temhin cu, sihmanhsehlaw ka ning a zak lo, zei caah tiah ka zumhmi pa cu ka hngalh i amah ka kentermi kha khi Ni tiang a kilven khawh ti kha fiangte in ka zumh." 2 Timote 1:12

"Which is why I suffered as I do. But I am not ashamed, for I know whom I have believed, and I am convinced that he is able to guard until that Day what has been entrusted to me." (ESV) 2 Timothy 1:12

Timote cakuat pahnihnak hi Paul nih zumhnak in a fapa a simi Timote sinah a kuatmi a si. Paul nih Rome khua a voihnihnak thong a tlak lio ah a tialmi a si i a cakuat 13 kan ngeihmi ah a hnu bik tialmi a si. Hi lio caan hi Paul nih thawngtha ruangah harnak phunphun a ton lio a si. Thongin chungah rawltam tihal in cincik he an hren lio a si. Luat ding ah aa ruahchan ve ti lo. A thi dingin aa ruah ve cang caah Paul nih a siaherhmi bia vialte a fapa Timote sinah a tantaakmi an si.

Paul cu a zumhmi Pathian a hngalh caah a tonmi harnak tuar zia a thiam. A lungdong lo. Pathian a hngalhnak nih a tonmi thil intuar zia a thiamter. Kannih zong Paul bantuk in kan zumhmi Pathian hi kan hngalh ve awk a si. Hngalh zong kan i zuam awk a si. Hngalhnak vialte lak i a sunglawi bikmi cu Pathian hngalh a si. Pathian cu kan hngal thlu lai lo. Pathian cu donghnak a ngei lomi (infinite) Pathian a si. Limit a ngei lo. Minung cu kan ngei. Nain, Bible cawnpiakning he a hmanning tein Pathian hi hmuh le hngalh khawh a si. Pathian kan hngalhnak nih kan nun hi lam a kan hruai zungzal. Pathian kan hngalhning a thuh, a san deuh paohpaoh ah Khrihfa kan nunning hi sullam a ngei deuh ve. Paul bantuk in kan zumhmi Pathian hi hngalh khawh i zuam ve hna usih. Pathian kan hngalh ahcun nifatin kan nun i harnak phunphun kan ton tikah Paul bantuk in a tuar zia kan thiam ve ko lai.

Sertu Pathian Hngal Dingin Sermi Kan Si

Minung nih thil pakhat khat kan ser tikah tinhmi ngei tein kan ser tawn. Cu kan sermi thil cu, kan ser lio i kan rak i tinhning tein rian a tuan lawngah thil hi a tlamtling kho. Cu bantuk cun minung hi kan si ve. Pathian nih minung a kan ser tikah a rak i tinhmi a um ve. Nang le kei cu Pathian nih tinhmi ngei in sermi kan si. Pathian nih a kan tinhpiakning in vawlei ah kan nun lawngah vawlei kan nun chan hi a tlamtling kho ve lai. Nun chan zong kan ngei. Pathian tinhpiakning in vawlei ah kan nun lo ahcun harnak phunphun kan tong. A ruang cu, a rak kan tinhpiakning in kan nun lo ruang ah a si. Pathain nih a kan ser tikah a kan tinhpiakmi tampi lak i pakhat cu amah hngalh hi a si. Hi kan hngalhmi sertu Pathian he i hawikom dingin sermi kan si. Kannih cu nawl kan ngeih lo ruangah kan rak sual i sertu Pathian he kan rak i then. Thlarau lei ah mithi kan rak si. Kan Pathian cu a nungmi Pathian a si caah a thimi he i hawikomh khawh a si ti lo. Sihmanhsehlaw, Khrih nih a kan dawt tuk caah a thisen in Calvary ah kan tlanh than cang. Kanmah sual ruangah a nunnak a pek. A thi. Nithum hnu ah Pathian thawnnak in thawhter than a si. Cu a thawhthannak ahcun kannih Thlarau lei a rak thimi zong thawhter than kan si ve. A thihnak zong kan i hrawm i a thawhthan zong kan i hrawm. A sunparnak le a rosung zong hrawmh kan si chih. Amen! Atu cu Khrih thawngin kan nung cang. A nungmi Pathian he kan i hawikom kho cang. Nang le kei cu Pathian hngal dingin sermi kan si. Cu kan ngalhmi Pathian he cun aa hawikommi si hna usih.

"Cun annih nih pakhat le pakhat kha, 'Bawipa kha hngal tuah,' tiah i cawnpiak kha an herh ti lai lo, zeicahtiah a hme bik in a ngan bik tiang, an dihlak in an ka hngalh lai. An that lonak kha ka ngaihthiam hna lai i an sualnak ka hngal camcin ti lai lo,' tiah Bawipa nih a ti." Jeremiah 31:34

Bawipa Kan I Lawm

1. Ka sual phuhrung in ka um caan ah, sualnak vialte ngaithiamtu Pathian na si na ka hngalhter.
2. Ka thazang a der caan ah, thawnnak petu Pathian na si na ka hngalhter.
3. Hmailei ka nunnak lam thluan ka fian lo caan ah, lam hmuhsaktu Pathian na si na ka hngalhter.
4. Hawi ka ngeih lo caan ah, a ka umpi zungzaltu Pathian na si na ka hngalhter.
5. Ka thin a phan caan ah hnangamnak petu Pathian na si na ka hngalhter.
6. Ka ngaihchiat caan ah, a ka hnemtu Pathian an si na ka hngalhter.
7. Ka lungdongh caan ah, ruahchannak petu Pathian na si na ka hngalhter.

Bawipa kaa lawm. A caan hman tein rian a tuantu le a tlai bal lomi Pathian na si caah na min thiang kan thangthat.

Pathian Hngalh le Pathian Theih An I Dannak?

Hngalhnak le theihnak hi an i dang. Hngalhnak hi a thuk deuh. Hngalhnak nih a sawh duhmi cu pakhat le pakhat i hawikomhnak (intimate relationship) in i hngalh khi, hngalhnak cu a si. Nu le va in tahchunhnak ka van lak lai. Nu le va cu an i um hlan ah zeitluk hmanh in i kom hna seh law, an i um hnu tluk cun an i hngal kho lo. An i um hnu i hmun khat khua an saktinak a sau deuhdeuh in an i hngalhning a thuk deuh. Cucu hngalhnak nih a sawh duhmi a si. Bible nih "Pathian hngalhnak" kong a chim zongah a sawh duhmi cu hi bantuk hngalhnak hi an si.

Theihnak kan timi cu, mi pakhat nih minung pakhatkhat kong an kan chimh i kan theihmi khi theihnak cu a si. Tahchunhnak ah, thawngtha chimtu pakhat nih pulpit cung in Pathian kong an kan chimhmi te hna khi Pathian kong theih cu a si ko. Cauk kan relnak in thil kan theihmi khi theihnak nih a sawhduhmi a si fawn. Hngalhnak an si lo. Pathian hngalh le Pathian kong hngalh zong an i lo fawn lo (Dr. MacArthur). Pathian "kong" hngalh cu hawi nih an kan chimhnak in kan hngalhmi a si i "theih" he aa khat. Nain, Pathian "hngalh" cu, Pathian he pumpak hawikomhnak (personal relationship) ngeihnak in minung nih kan hngalhmi khi a si. 

Pathian hngalh hi a biapi tuk. Zeitluk in dah kan biakmi le kan thangthatmi Pathian hi kan hngalh cio? Job nih Pathian kha, "Hna theihnak lawngin nangmah cu ka rak in theih, a tu cu ka mit in kan hmuh cang" (Job 42:5) a ti. Job nih a chim duhmi cu pumpak in a nun in Pathian a van hngalh kha a si. Hna theihnak sawhsawh kha a chimmi a si ti lo. 

Pathian nih Hosea chungah, "Ka mi hna nih keimah cu an ka hngalh duh lo caah an rawk" (Hosea 4:6) a ti. Pathian hngalh lo cu rawhnak a si. Pathian a hngal lomi cu an rawk, an tlau, an vaivuan. Pathian a hngal lomi chungkhar cu an rawk, an buaibai zungzal. Pathian a hngal lomi Khrihfabu zong an rawkral. Kan miphun ih Pathian kan hngalh lo ahcun kan rawk lai. US zongah kan rawk lai. Kan tlau lai. Chin ram zong kan rawk thiamthiam lai. Pathian hngalh lo cu rawhnak a si. Pathian hngal hna usih. Minung nih vawlei kan nun ah porhlawt ding pakhat te lawng kan ngei. Cucu, Amah Pathian theih le hngalh hi a si (Jeremiah 9:24). 

Pathian he kan i hawikom maw? Nikhat i nazi 24 sertu Pathian nih a kan pekmi caan chungah Amah he i hawikomhnak zeitluk in dah na pek ve? Na phone nih an dawnh sual maw? Na TV zohmi Netflix le Korean movie nih an in dawn sual maw? Mi cheu nih kan "busy" kan ti tawnmi khi biatak nakin kan lih arak tam deuh tawn. Pathian hngalh cu hngalhnak vialte lak ah a sung bikmi a si. Pathian he i hawikomhnak caan pek khawh zuam hna usih. Pathian cu naih le an naih ve lai (James 4:8).

"...ahohmanh nih porhlawt a duh a si ahcun hi tu hi i porhlaw deuh seh: Keimah theih le hngalh hi" Jeremiah 9:24

"Cun Pathian taktak a simi nangmah hngalh le nangmah nih na thlahmi Jesuh Khrih hngalh hi zungzal nunnak cu a si." John 17:3 

Pathian, Pathian, Pathian!

1. Pathian nih tuni tiang kan nunnak a zuah cu, an sualnak i ngaichih hna seh ti a kan duh caah a si. 
2. Pathian nih thazaang a kan pek cu a rian kan tuan khawhnak hnga caah a si. 
3. Pathian nih khuaruah khawhnak a kan pek cu Amah kong le Khrih ah a kan tuahpiakmi thuk piin kan hngalh khawh nakhnga caah a si.
4. Pathian nih fimnak a kan pek cu Amah duhnak kan hngalh khawh nakhnga caah a si. 
5. Pathian nih rumnak a kan pek cu, sifaakmi kan bawmh khawh nakhnga le missionaries kan thlah khawh nakhnga caah a si.
6. Pathian nih mit a kan pek cu a sermi thil hna nih a sunparnak an langhtermi hi kan hmuh khawh nakhnga caah a si.
7. Pathian nih hna a kan pek cu thawngtha chim kan ngaih khawhnak hnga caah a si.
8. Pathian nih lei le dang a kan pek cu, a thawngtha kan phuan khawh nakhnga ca'h le Amah thangthatnak hla kan sak khawh nakhnga caah a si.
9. Pathian nih kut a kan pek cu, rian tha kan tuan khawh nakhnga caah a si.
10. Pathian nih ke a kan pek cu, a thawngtha chim ah kan vah khawh nakhnga caah a si.

The Southern Baptist Theological Seminary Ah Ka Leng

A tanglei hmanthlak hi Louisville, KY ah a ummi The Southern Baptist Theological Seminary a si. Hihi vawleicung Bible sianginn ah a ngan bikmi a si. USA Bible sianginn a tha bik Top (20) ah aa tal ve mi a si. Kan hnu zarh ah ka va leng ve. Ka umnak in nazi pakhat le cheu mawttaw mongh a si. A ngan taktak. A campus aa dawhning hi khuaruahhar a si. sianginn kong thuk deuh in hngalh na duh ahcun hika hi hmet law an website ah an kalpi lai.

Google image ah lakmi. (Picture is taken from Google images)

Google image ah lakmi (picture is taken from Google image).

Jesus, Our Substitute

"Khrih cu sualnak zeihmanh a ngei lo, sihmahsehlaw kanmah ruangah Pathian nih kan sualnak kha a hrawmter i cucaah amah he kan i peh ahcun Pathian dinnak kha kan i hrawm ve." 2 Korin 5:21

Hi Bible caang hi "The Heart Of The Gospel" an ti. Sermon ahcun chim cawk ding a si lai lo. 

Kannih cu misual kan si. Misual mi hna caah Khrih a thi. Khrih nih a kan dawt. Sunparnak he a khat. Sualnak zeihmanh a ngei lo. Khrih cu a perfect. A nun ah sualnak zei taktak hmanh a tuah lomi Khrih a si. A kan dawt tuk caah vancung in vawlei ah, a thur hnawm i fih a nungmi, sualnak he a khatmi minung kan si ah kan sualnak hrawm dingin a rak tum. Kan sualnak aa hrawm i vailam ah a thi. Nangmah le kaimah ai awh ah a thi. Nithum hnu ah a tho than.

Khrih nih kan sualnak aa hrawm cu a dinnak kan i hrawmnak hnga caah a si. Kan sualnak vialte aa hrawm dih cikcek. Sual chiatserhnak le Pathian dantatnak vialte nangmah le keimah ai-awh ah a in dih. Khrih cu a kan ai-awhtu a si. A thi cang. A lim cang. Kan sualnak vialte aa hrawm dih cikcek ahcun a dinnak le a thatnak vialte zong kan i hrawm dih cikcek ve tihi a hmanmi biatak a si. Khrih na zumh ahcun Pathian hmai ah miding ah thiamcoh (justified) na si. Khrih dinnak kha na cungah khinh a si. Pathian nih an zoh ahhin a sual bal lomi, a sual lomi, a perfect mi Khrih bantukin an zoh, an hmuh cang. Zeicahtiah, kan sualnak vialte aa hrawm dih caah a dinnak vialte zong hrawmh kan si cang. Cucu na zumhnak in na cohlan a herh. Hi Khrih nih a kan tuahpiakmi thawngin Pathian hmaika ah raltha tein kan chuak kho cang. "Ka Pa" tiah kan auh khawh cang. Kan luat cang. Khrih nih a kan limpiak dih cang. Khrih hi zum hna usih. Kan lungthin dihlak in fek tein i tlaih peng ko hna usih. Khrih lawnglawng kan i ruahchanmi a si. Khrih lawnglawng Pa sin phak khawhnak lam a si. Khrih hi um hlah seh law nang le kei kan nunnak hi zei hme a lawh hnga? Na ruat tawn maw? 

Justification By Faith

Ka journal ah ca ka tial lio ah minung hi "zumhnak" thawng lawnglawng in thiamcoter kan sinak kha ruah lo piin ka lungah a vun chuak. Tial ahcun tial ding a tam tuk nain tawi tein ka tial. Sau tuk catial hi ka ngamh lo. Ka kheng maw dek? Pathian he i rem a duhmi paoh nih cun rel khawh a si.

Justification by faith

Kannih cu kan dihlak in misual kan si (Rom 3:23). David siangpahrang nih cun, "ka nu nih a ka pawi ahkhan misual ka si cang" a ti (Salm 51:3). Kannih cu thlarau lei ah mithi kan rak si (Efesa 2:1). A tlaumi tuu bantukin kanmah duhnak cio ah kan rak kal. Kan duhmi thil paoh kan rak tuah. Kanmah zawn lawng kan rak i ruat. Cu i a phichuak cu thihnak a si (Rom 6:23). Nain, Khrih nih a kan dawt tuk caah kanmah ai awh Amah tu a thi (Rom 5:8). Pathian thinhunnak in luatter dingah a nunnak a pek (Galati 1:4; 2:21). Kannih misual cu amah ta kan si khawh nakhnga a thi; a nunnak a pek (Titus 2:14) A man in cawkmi kan si (1 Korin 6:20). Tuu le meheh thi in cawkmi kan si lo. Tangka zong in cawkmi le tlanhmi kan si fawn lo. A sung tukmi, dotlak lonak zeihmanh a ngei lomi, Amah thisen theng tein cawkmi le tlanhmi kan si (1 Peter 1:19). Hi biatak hi zum law na nung lai. Na zumh ahcun na sual ko buin miding ah cohlan na si. Abaraham kha nangmah le keimah bantukin misual a si ve ko. Nain, Pathian a zumh caah Pathian nih miding ah a cohlan (Rom 4:3). Abraham nih a rak zumhmi cu Khrih kha a rak si. Tuzan ah a kan ai-awhtu Khrih hi na lungthin dihlak in na zumh ve ahcun Pathian nih miding ah an cohlan. Pathian he i remnak cu a hramthok in a dongh tiang zumhnak thawng lawnglawng in a si (Galati 2:16). Pathian nih "na sual lo" tiah bia a khiah cang (Rom 5:16). Kan luat cang (Galati 5:1). Khrih nih vailam ah a lim dih cang (John 19:30). Pathian nih miding hmuh in an hmuh cang. I phuhrung ti hlah. Khrih hi zum ko. Zum law, zungzal nunnak na ngei lai (John 3:16). Pathian he i remnak cu zumhnak thawng lawnglawng in a si (Rom 5:1). Pathian nih hi vialte a kan tuahpiaknak cu vel a kan ngeih caah a si. Vel an kan ngeih lio caan hin Khrih hi zum hna usih (Rom 3:24; Efesa 2:8).